Cách xử lý hóa đơn mua của doanh nghiệp bỏ trốn

Hướng dẫn cách xử lý hóa đơn mua vào của doanh nghiệp bỏ trốn khỏi địa điểm kinh doanh, ngừng hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký với cơ quan thuế.

I. Tổng quan: 

1. Các công văn hướng dẫn thực hiện:

- Công văn 1752/BTC-TCT ngày 10/02/2014 của Bộ tài chính V/v Tăng cường quản lý thuế đối với các doanh nghiệp có rủi ro cao về thuế.

- Công văn Số: 11797/BTC-TCT ngày 22/08/2014 của Bộ tài chính V/v hướng dẫn và bổ sung nội dung công văn số 1752/BTC-TCT
- Công văn Số: 1167/CT-TTHT ngày 4  tháng 5 năm 2013 trả lời chính sách thuế của cục thuế tình Gia Lai
- Công văn số 11805/CT-TTHT ngày 31 tháng 12 năm 2014 của Cục thuế TP Hồ Chí Minh về Hóa đơn bất hợp pháp

2. Văn bản pháp luật liên quan:

- Quyết định số 438/QĐ-TCT ngày 05 tháng 4 năm 2017 của Bộ Tài chính về việc ban hành quy trình quy định về trình tự thủ tục xác minh tình trạng hoạt động, thông báo công khai thông tin, xử lý và khôi phục mã số thuế đối với người nộp thuế không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký với cơ quan thuế.

- Điều 22, 23 của Thông tư số 39/2014/TT-BTC ngày 31/3/2014 quy định việc sử dụng hóa đơn bất hợp pháp

- Thông tư 10/2014/TT-BTC hướng dẫn xử phạt vi phạm hành chính về hóa đơn (Xử phạt vi phạm sử dụng hóa đơn bất hợp pháp tại điều 11 và 12)

II. Cách xử lý hóa đơn mua vào của doanh nghiệp bỏ trốn trong từ trường hợp cụ thể:

1.  Việc mua bán hàng là không có thật (doanh nghiệp thực hiện mua bán hóa đơn)

- Đây là hành vi sử dụng bất hợp pháp hóa đơn (lập khống hóa đơn; cho hoặc bán hóa đơn) theo khoản 1 điều 23 của thông tư 39/2014/TT-BTC

- Nếu để cơ quan thuế phát hiện ra, sẽ bị phạt từ 20 - 50 triệu theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn.
- Nếu trường hợp doanh nghiệp sử dụng hóa đơn bất hợp pháp hoặc sử dụng bất hợp pháp hóa đơn mà dẫn đến hành vi trốn thuế, gian lận thuế thì DN bị xử lý về hành vi trốn thuế, gian lận thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế

Chi tiết xem thêm tại đây: Mức phạt tội trốn thuế, gian lận thuế

- Bên mua không được kê khai khấu trừ thuế GTGT đầu vào cũng như không được tính chi phí được trừ khi tính thuế TNDN.

(Nếu chưa KK hạch toán thì loại ra, không kê khai hạch toán nữa. Nếu đã KK hạch toán thì phải làm điều chỉnh giảm)

2. Việc mua bán hàng hóa dịch vụ là có thật nhưng công ty bên bán đã bị cơ quan thuế hoặc cơ quan chức năng thông báo, kết luận là doanh nghiệp bỏ trốn:

Trường hợp doanh nghiệp phát hiện hoặc được cơ quan Thuế thông báo về những hóa đơn đầu vào là mua của doanh nghiệp bỏ trốn khỏi địa chỉ kinh doanh thì kế toán phải xác định xem thời điểm phát sinh hóa đơn đầu vào đó là trước hay sau khi doanh nghiệp bỏ trốn:
Trường hợp 1: Hóa đơn được lập sau ngày doanh nghiệp bán hàng bỏ trốn:

Doanh nghiệp không được khấu trừ thuế GTGT đầu vào và không được tính vào chi phí khi xác định thu nhập chịu thuế. (Đây là hóa đơn bất hợp pháp phải hủy bỏ)

Trường hợp 2: Hóa đơn được lập trước ngày doanh nghiệp bán hàng bỏ trốn:

Trường hợp cơ sở kinh doanh sử dụng hóa đơn mua hàng hóa, dịch vụ của cơ sở kinh doanh bỏ trốn để kê khai khấu trừ thuế GTGT, tính vào chi phí khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN mà thời điểm mua hàng hóa, dịch vụ phát sinh trước ngày xác định cơ sở kinh doanh bỏ trốn theo thông báo của cơ quan thuế và cơ quan thuế hoặc các cơ quan chức năng khác chưa đủ căn cứ để kết luận đó là hóa đơn bất hợp pháp thì cơ quan thuế phải thực hiện kiểm tra xác định đúng có hàng hóa, dịch vụ mua vào và yêu cầu cơ sở kinh doanh chứng minh và chịu trách nhiệm trước pháp luật việc mua bán là có thật, có hợp đồng mua bán, văn bản chứng từ thanh lý hợp đồng (nếu có), phiếu xuất kho, phiếu nhập kho, chứng từ thanh toán tiền; hàng hóa, dịch vụ mua vào của cơ sở bỏ trốn được sử dụng để phục vụ hoạt động kinh doanh đã bán ra và đã kê khai thuế, có hạch toán kế toán đầy đủ, đúng quy định thì cơ sở kinh doanh được khấu trừ thuế GTGT đầu vào theo hóa đơn mua hàng đó và tính vào chi phí khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN.

Theo công văn Số: 1167/CT-TTHT  và Công văn số 11805/CT-TTHT 

3. Trường hợp Doanh nghiệp bán hàng chưa có kết luận chính thức của cơ quan thuế hoặc các cơ quan chức năng là doanh nghiệp bỏ trốn 

(Bên bán (bên xuất hóa đơn) đang trong quá trình, kiểm tra xác minh, đối chiếu nhưng có dấu hiệu cần xác minh còn hoạt động hay không)

Về khấu trừ, hoàn thuế GTGT đối với những doanh nghiệp có mua hàng hóa, sử dụng hóa đơn đầu vào của doanh nghiệp ngừng kinh doanh, bỏ trốn khỏi địa điểm kinh doanh có dấu hiệu mua bán hóa đơn bất hợp pháp nhưng chưa có kết luận chính thức của cơ quan thuế hoặc các cơ quan chức năng thì xử lý như sau:

Theo công văn Số:  1752  /BTC-TCT Bộ Tài Chính ngày 10  tháng  02  năm 2014
V/v Tăng cường quản lý thuế đối với các doanh nghiệp có rủi ro cao về thuế