Cách tính thuế khoán hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh

1. Cá nhân, nhóm cá nhân, hộ gia đình hoạt động sản xuất, kinh doanh có doanh thu hàng năm từ 100 triệu đồng trở xuống.

2. Cá nhân, nhóm cá nhân, hộ gia đình hoạt động sản xuất, kinh doanh không thường xuyên; không có địa điểm cố định theo hướng dẫn của Bộ Tài chính.

3. Cá nhân, nhóm cá nhân, hộ gia đình sản xuất muối.

4. Tổ chức, cá nhân, nhóm cá nhân, hộ gia đình nuôi trồng, đánh bắt thủy, hải sản và dịch vụ hậu cần nghề cá.

5. Miễn lệ phí môn bài trong năm đầu thành lập hoặc ra hoạt động sản xuất, kinh doanh (từ ngày 01 tháng 01 đến ngày 31 tháng 12) đối với:

  - Hộ gia đình, cá nhân, nhóm cá nhân lần đầu ra hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Như vậy:

- Cá nhân, hộ gia đình kinh doanh có doanh thu hàng năm từ 100 triệu/năm trở xuống => Được miễn lệ phí môn bài.

- Cá nhân, hộ kinh doanh lần đầu hoạt động sản xuất, kinh doanh => Sẽ được miễn lệ phí môn bài năm đầu thành lập.

- Trong thời gian miễn lệ phí môn bài, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, nhóm cá nhân thành lập chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh thì chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh được miễn lệ phí môn bài trong thời gian tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, nhóm cá nhân được miễn lệ phí môn bài.

  Nghĩa là: Nếu năm đầu thành lập (được miễn lệ phí môn bài) => Cá nhân, nhóm cá nhân, hộ gia đình thành lập chi nhánh, địa điểm kinh doanh => Thì chi nhánh, địa điểm kinh doanh đó cũng sẽ được miễn lệ phí môn bài

  - Còn nếu sang năm thứ 2 thành lập chi nhánh, địa điểm kinh doanh => Thì chi nhánh, địa điểm kinh doanh đó không được miễn lệ phí môn bài nhé, (mức nộp như nào, xem chú ý ngay dưới đây nhé)

Chú ý: Cá nhân, nhóm cá nhân, hộ gia đình, địa điểm sản xuất, kinh doanh (thuộc trường hợp không được miễn lệ phí môn bài nêu trên):

    +) Nếu ra sản xuất kinh doanh trong 06 tháng đầu năm thì nộp mức lệ phí môn bài cả năm.
    +) Nếu ra sản xuất kinh doanh trong 06 tháng cuối năm thì nộp 50% mức lệ phí môn bài của cả năm.

- Hộ gia đình, cá nhân, nhóm cá nhân nộp thuế theo phương pháp khoán không phải khai lệ phí môn bài. Cơ quan thuế căn cứ tờ khai thuế, cơ sở dữ liệu ngành thuế để xác định doanh thu kinh doanh làm căn cứ tính mức lệ phí môn bài phải nộp của hộ gia đình, cá nhân, nhóm cá nhân nộp thuế theo phương pháp khoán.

(Theo Điều 1 Nghị định 22/2020/NĐ-CP)

Xem thêm: Cách kê khai thuế môn bài
-----------------------------------------------------------------------------------

II. Cách tính thuế GTGT và TNCN hộ kinh doanh:

Căn cứ theo Thông tư 40/2021/TT-BTC Hướng dẫn tính thuế khoán hộ kinh doanh, cụ thể như sau:

-------------------------------------------------------------------------------------

1. Nguyên tắc tính thuế GTGT, TNCN hộ kinh doanh:

- Nguyên tắc tính thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được thực hiện theo các quy định của pháp luật hiện hành về thuế GTGT, thuế TNCN và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.

- Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ hoạt động sản xuất, kinh doanh trong năm dương lịch từ 100 triệu đồng trở xuống thì thuộc trường hợp không phải nộp thuế GTGT và không phải nộp thuế TNCN theo quy định pháp luật về thuế GTGT và thuế TNCN.
    +)  Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có trách nhiệm khai thuế chính xác, trung thực, đầy đủ và nộp hồ sơ thuế đúng hạn; chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực, đầy đủ của hồ sơ thuế theo quy định.

- Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh theo hình thức nhóm cá nhân, hộ gia đình thì mức doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống để xác định cá nhân không phải nộp thuế GTGT, không phải nộp thuế TNCN được xác định cho một (01) người đại diện duy nhất của nhóm cá nhân, hộ gia đình trong năm tính thuế.

Ví dụ 1: Hộ gia đình Ông Nam được thành lập bởi một nhóm gồm 04 cá nhân.

- Năm 2021 Hộ gia đình ông Nam có doanh thu kinh doanh là 150 triệu đồng (>100 triệu đồng).

-> Như vậy: Hộ gia đình ông Nam thuộc diện phải nộp thuế GTGT và TNCN trên tổng doanh thu là 150 triệu đồng.

Như vậy: Nếu hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu trong năm dương lịch từ 100 triệu/năm trở xuống => Không phải nộp thuế GTGT, TNCN.

- Nếu trên 100 triệu/năm => Thì phải nộp thuế GTGT, TNCN (và Lệ phí môn bài nữa nhé).

- Phương pháp khoán được áp dụng đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không thuộc trường hợp nộp thuế theo phương pháp kê khai và không thuộc trường hợp nộp thuế theo từng lần phát sinh theo hướng dẫn tại Điều 5, Điều 6 Thông tư 40/2021/TT-BTC.

- Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán (Hộ khoán) không phải thực hiện chế độ kế toán.

- Hộ khoán sử dụng hóa đơn lẻ phải lưu trữ và xuất trình cho cơ quan thuế các hóa đơn, chứng từ, hợp đồng, hồ sơ chứng minh hàng hóa, dịch vụ hợp pháp khi đề nghị cấp, bán lẻ hóa đơn theo từng lần phát sinh.

    +) Riêng trường hợp hộ khoán kinh doanh tại chợ biên giới, chợ cửa khẩu, chợ trong khu kinh tế cửa khẩu trên lãnh thổ Việt Nam phải thực hiện việc lưu trữ hóa đơn, chứng từ, hợp đồng, hồ sơ chứng minh hàng hóa hợp pháp và xuất trình khi cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền yêu cầu.

- Hộ khoán kinh doanh không trọn năm (không đủ 12 tháng trong năm dương lịch) bao gồm:

    +) Hộ khoán mới ra kinh doanh.

    +) Hộ khoán kinh doanh thường xuyên theo thời vụ.

    +) Hộ khoán ngừng, tạm ngừng kinh doanh.

  -> Cách xác định mức doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống để xác định hộ khoán không phải nộp thuế GTGT, không phải nộp thuế TNCN là doanh thu tính thuế TNCN của một năm dương lịch (12 tháng); doanh thu tính thuế thực tế để xác định mức thuế khoán phải nộp trong năm là doanh thu tương ứng với số tháng thực tế kinh doanh.

Ví dụ 2: Ông Bắc bắt đầu kinh doanh từ tháng 4 năm 2022, và dự kiến có doanh thu khoán của 09 tháng thực tế kinh doanh là 90 triệu đồng (trung bình 10 triệu đồng/tháng) thì doanh thu tương ứng của một năm (12 tháng) là 120 triệu đồng (>100 triệu đồng).

Như vậy, Ông Bắc thuộc diện phải nộp thuế GTGT, phải nộp thuế TNCN tương ứng với doanh thu thực tế phát sinh từ tháng 4 năm 2022 là 90 triệu đồng.

- Hộ khoán khai thuế theo năm quy định tại điểm c khoản 2 Điều 44 Luật Quản lý thuế, nộp thuế theo thời hạn ghi trên Thông báo nộp tiền của cơ quan thuế theo quy định tại khoản 2 Điều 55 Luật Quản lý thuế.

    +) Trường hợp hộ khoán sử dụng hóa đơn do cơ quan thuế cấp, bán lẻ theo từng số thì hộ khoán khai thuế, nộp thuế riêng đối với doanh thu phát sinh trên hóa đơn đó theo từng lần phát sinh.
---------------------------------------------------------------

2. Cách tính thuế khoán hộ kinh doanh phải nộp:

- Căn cứ tính thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh là doanh thu tính thuế và tỷ lệ % thuế tính trên doanh thu.

a) Công thức tính số thuế phải nộp:

Trong đó:

 ------------------------------------------------------------------

a.1) Doanh thu tính thuế khoán được xác định như sau:

- Doanh thu tính thuế GTGT và doanh thu tính thuế TNCN đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh là doanh thu bao gồm thuế (trường hợp thuộc diện chịu thuế) của toàn bộ tiền bán hàng, tiền gia công, tiền hoa hồng, tiền cung ứng dịch vụ phát sinh trong kỳ tính thuế từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ, bao gồm cả:

    + Các khoản thưởng, hỗ trợ đạt doanh số, khuyến mại, chiết khấu thương mại, chiết khấu thanh toán, chi hỗ trợ bằng tiền hoặc không bằng tiền;

    + Các khoản trợ giá, phụ thu, phụ trội, phí thu thêm được hưởng theo quy định;

    + Các khoản bồi thường vi phạm hợp đồng, bồi thường khác (chỉ tính vào doanh thu tính thuế TNCN);

    + Doanh thu khác mà hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được hưởng không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền.

Chi tiết cách xác định Doanh thu, các bạn xem tiếp phần 4 ở cuối bài viết nhé!
  ------------------------------------------------------------------------------

a.2) Tỷ lệ % thuế tính trên doanh thu khoán:

- Trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh hoạt động nhiều lĩnh vực, ngành nghề thì hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thực hiện khai và tính thuế theo tỷ lệ % thuế tính trên doanh thu áp dụng đối với từng lĩnh vực, ngành nghề.

    + Trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không xác định được doanh thu tính thuế của từng lĩnh vực, ngành nghề hoặc xác định không phù hợp với thực tế kinh doanh thì cơ quan thuế thực hiện ấn định doanh thu tính thuế của từng lĩnh vực, ngành nghề theo quy định của pháp luật về quản lý thuế.

- Tỷ lệ thuế tính trên doanh thu gồm tỷ lệ thuế GTGT và tỷ lệ thuế TNCN áp dụng chi tiết đối với từng lĩnh vực, ngành nghề cụ thể như sau:

DANH MỤC NGÀNH NGHỀ TÍNH THUẾ GTGT, THUẾ TNCN THEO TỶ LỆ % TRÊN DOANH THU ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH, CÁ NHÂN KINH DOANH

(Ban hành kèm theo Thông tư số 40/2021/TT-BTC ngày 01 tháng 6 năm 2021 của Bộ trưởng Bộ Tài chính)

Ví dụ 3: Bà Mai mở cửa hàng kinh doanh cắt tóc gội đầu.
- Khi bà Mai đi đăng ký kinh doanh không xác định được Doanh thu tính thuế khoán -> Cơ quan thuế quản lý của bà ấn định Doanh thu tính thuế khoản của bà là 10tr/tháng.
Như vậy: Bà mai thuộc diện phải nộp thuế khoán vì (Doanh thu 12 tháng = 10tr x 12 = 120tr lớn hơn 100tr)
=> Mức thuế khoán hộ kinh doanh phải nộp như sau:
- Số thuế môn bài phải nộp = 300.000/năm
- Số thuế GTGT phải nộp = 10 tr x 5% = 500.000/tháng
- Số thuế TNCN phải nộp = 10 tr x 2% = 200.000/tháng

Ví dụ 4: Ông Quang mở nhà hàng (Kinh doanh dịch vụ ăn uống)
- Khi Ông Quang đi đăng ký kinh doanh không xác định được Doanh thu tính thuế khoán -> Cơ quan thuế quản lý của ông ấn định Doanh thu tính thuế khoản của bà là 35tr/tháng.
Như vậy: Ông Quang thuộc diện phải nộp thuế khoán vì (Doanh thu 12 tháng = 35tr x 12 = 420tr lớn hơn 100tr).
=> Cách tính thuế khoán phải nộp như sau:
- Số thuế môn bài phải nộp = 500.000/năm
- Số thuế GTGT phải nộp = 35tr x 3% = 1.050.000/tháng
- Số thuế TNCN phải nộp = 35tr x 1,5% = 525.000/tháng

Ngoài ra: Do khách hàng có nhu cầu lấy hoá đơn => Nên Ông Quang phải lên Cơ quan thuế để mua hoá đơn đơn bán lẻ để giao cho khách hàng.
- Như vậy: Mỗi lần lên mua hoá đơn bán lẻ theo từng số đó thì Ông Quang sẽ phải khai thuế, nộp thuế riêng đối với doanh thu phát sinh trên hoá đơn theo từng lần đó.
  Ví dụ: Ông Quang muốn xuất hoá đơn với Doanh thu là 20 triệu đồng. -> Thì Ông Quang phải nộp thêm là: = 20tr x 4,5% = 900.000.

------------------------------------------------------------------

III. Hóa đơn sử dụng cho hộ kinh doanh:

- Là hoá đơn bán hàng.

- Nếu Hộ, cá nhân kinh doanh theo phương pháp khoán muốn sử dụng hoá đơn bán lẻ do cơ quan thuế cấp, bán lẻ theo từng số, từng lần phát sinh => Thì liên hệ với Cơ quan thuế để mua và kê khai theo từng lần phát sinh (Chi tiết cách mua và kê khai xem tiếp phần IV bên dưới nhé).

- Hộ, các nhân kinh doanh theo phương pháp Khoán không sử dụng hoá đơn quyển (Theo Công văn 2626/TCT-DNNCN)

-----------------------------------------------------------------------
IV, Cách kê khai thuế khoán hộ kinh doanh:

1. Căn cứ xác định thuế khoán đối với hộ khoán bao gồm:

    + Hồ sơ khai thuế của hộ khoán do hộ khoán tự kê khai theo dự kiến doanh thu và mức thuế khoán của năm tính thuế;
    + Cơ sở dữ liệu của cơ quan thuế;
    + Ý kiến tham vấn của Hội đồng tư vấn thuế xã, phường, thị trấn;
    + Kết quả công khai thông tin và tiếp nhận ý kiến phản hồi từ Hội đồng tư vấn thuế, Ủy ban nhân dân, Hội đồng nhân dân, Mặt trận Tổ quốc xã, phường, thị trấn, hộ khoán và các tổ chức, cá nhân khác.

----------------------------------------------------------------------

2. Hồ sơ khai thuế khoán hộ kinh doanh:

a) Từ ngày 20 tháng 11 đến ngày 05 tháng 12 hằng năm, cơ quan thuế phát Tờ khai thuế năm sau cho tất cả các hộ khoán.

b) Hồ sơ khai thuế đối với hộ khoán là Tờ khai thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh theo mẫu số 01/CNKD ban hành kèm theo Thông tư 40/2021/TT-BTC.

Tải về: Mẫu 01/CNKD Tờ khai thuế cá nhân kinh doanh.

 
c) Trường hợp hộ khoán sử dụng hóa đơn do cơ quan thuế cấp, bán lẻ theo từng lần phát sinh, khi khai thuế đối với doanh thu trên hóa đơn lẻ thì hộ khoán khai thuế theo từng lần phát sinh và sử dụng Tờ khai thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh theo mẫu số 01/CNKD, đồng thời xuất trình, nộp kèm theo hồ sơ khai thuế các tài liệu sau:
  - Bản sao hợp đồng kinh tế cung cấp hàng hóa, dịch vụ cùng ngành nghề với hoạt động kinh doanh của hộ khoán;
  - Bản sao biên bản nghiệm thu, thanh lý hợp đồng;
  - Bản sao tài liệu chứng minh nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa, dịch vụ như: Bảng kê thu mua hàng nông sản nếu là hàng hóa nông sản trong nước; Bảng kê hàng hóa mua bán, trao đổi của cư dân biên giới nếu là hàng cư dân biên giới nhập khẩu; Hóa đơn của người bán hàng giao cho nếu là hàng hóa nhập khẩu mua của tổ chức, cá nhân kinh doanh trong nước; tài liệu liên quan để chứng minh nếu là hàng hóa do cá nhân tự sản xuất, cung cấp;...
 
Chú ý: Cơ quan thuế có quyền yêu cầu xuất trình bản chính để đối chiếu, xác nhận tính chính xác của bản sao so với bản chính.

 -----------------------------------------------------------------

3. Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế khoán:

- Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế đối với hộ khoán chậm nhất là ngày 15 tháng 12 năm trước liền kề năm tính thuế.
 
- Trường hợp hộ khoán mới ra kinh doanh (bao gồm hộ kê khai chuyển đổi sang phương pháp khoán), hoặc hộ khoán chuyển đổi sang phương pháp kê khai, hoặc hộ khoán thay đổi ngành nghề, hoặc hộ khoán thay đổi quy mô kinh doanh trong năm thì thời hạn nộp hồ sơ khai thuế của hộ khoán chậm nhất là ngày thứ 10 kể từ ngày bắt đầu kinh doanh, hoặc chuyển đổi phương pháp tính thuế, hoặc thay đổi ngành nghề, hoặc thay đổi quy mô kinh doanh.

- Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế đối với trường hợp hộ khoán có sử dụng hóa đơn do cơ quan thuế cấp, bán lẻ theo từng lần phát sinh chậm nhất là ngày thứ 10 kể từ ngày phát sinh doanh thu có yêu cầu sử dụng hóa đơn.

 ------------------------------------------------------------------

4. Xác định doanh thu và mức thuế khoán:

a) Xác định doanh thu và mức thuế khoán:

- Doanh thu và mức thuế khoán được tính theo năm dương lịch hoặc tháng đối với trường hợp kinh doanh theo thời vụ và ổn định trong một năm.

- Hộ khoán tự xác định doanh thu tính thuế khoán trong năm trên Tờ khai thuế theo mẫu số 01/CNKD.
    + Trường hợp hộ khoán không xác định được doanh thu khoán, không nộp hồ sơ khai thuế hoặc doanh thu tính thuế khoán xác định không phù hợp với thực tế kinh doanh thì cơ quan thuế thực hiện ấn định doanh thu và xác định mức thuế khoán theo quy định tại Điều 51 Luật Quản lý thuế.

- Căn cứ hồ sơ khai thuế của hộ khoán và cơ sở dữ liệu của cơ quan thuế để lấy ý kiến công khai, tham vấn ý kiến của Hội đồng tư vấn thuế và làm cơ sở cho Cục Thuế chỉ đạo, rà soát việc lập Sổ bộ thuế tại từng Chi cục Thuế.
 
b) Điều chỉnh doanh thu và mức thuế khoán:

- Hộ khoán trong năm có đề nghị điều chỉnh doanh thu, mức thuế khoán do thay đổi hoạt động kinh doanh thì cơ quan thuế điều chỉnh lại mức thuế khoán theo quy định tại khoản 3 Điều 51 Luật Quản lý thuế kể từ thời điểm có thay đổi. Cụ thể như sau:

    b.1) Hộ khoán thay đổi quy mô kinh doanh (diện tích kinh doanh, lao động sử dụng, doanh thu) thì phải khai điều chỉnh, bổ sung Tờ khai thuế theo mẫu số 01/CNKD. 
    b.2) Hộ khoán thay đổi địa điểm kinh doanh thì phải thực hiện thay đổi thông tin đăng ký thuế theo quy định và thực hiện thủ tục khai thuế tại địa điểm mới như đối với hộ khoán mới ra kinh doanh.
    b.3) Hộ khoán thay đổi ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh (kể cả trường hợp không thay đổi về tỷ lệ, thuế suất áp dụng) thì hộ khoán phải thực hiện thủ tục thay đổi thông tin đăng ký thuế theo quy định (nếu có thay đổi ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh so với đăng ký thuế), đồng thời khai điều chỉnh, bổ sung Tờ khai thuế theo mẫu số 01/CNKD.
    b.4) Hộ khoán ngừng hoặc tạm ngừng kinh doanh thì hộ khoán thực hiện thông báo khi ngừng hoặc tạm ngừng kinh doanh theo quy định tại Điều 4 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP.
    b.5) Hộ khoán ngừng hoặc tạm ngừng kinh doanh theo yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền thì cơ quan thuế căn cứ văn bản yêu cầu ngừng hoặc tạm ngừng của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền để điều chỉnh mức thuế khoán theo thực tế cho thời gian yêu cầu ngừng hoặc tạm ngừng kinh doanh.
    b.6) Hộ khoán chuyển đổi sang phương pháp kê khai thì hộ khoán khai điều chỉnh, bổ sung Tờ khai thuế khoán theo mẫu số 01/CNKD.